Türkün otomobille
imtihanı
Sayı 24: Oto-mobil: Bir Röntgen Denemesi
cogito, çevremizi kuşatan nesneleri, şeyleri, olguları daha
dikkatli bir şekilde incelemeye, ayrıntıları büyüteç altına yerleştirmeye
bu sayıda da devam ediyor. Bu sayının konusu, tüm yaşamımızı doğrudan
etkileyen bir araç: Otomobil. cogito, modern dünyanın, gündelik
yaşamın, şehir hayatının önemli figürlerinden birini, imge, metafor,
sembol haline gelmiş olan bir kült nesneyi, otomobili ve buradan hareketle
içinden otomobil geçen birçok konuyu, sorunu irdeliyor. Dosyayı
oluşturan yazılar otomobile farklı açılardan bakmamızı ve onu felsefi,
sosyolojik, psikolojik, kentbilimsel, göstergebilimsel vb. okumalarla
kuşatmamızı sağlıyorlar. Otomobilin cinsel, erotik, pornografik
çağrışımları, kadın-erkek ilişkisinin kilit aktörlerinden biri olma
durumu, dilsel, söylemsel, söylembilimsel alanda eşine az rastlanır bir
çözümleme alanı ortaya çıkarması, argodaki yeri, statü sembolü olma
özelliği vb. dosyayı oluşturan yazıların ele aldığı konulardan yalnızca
birkaçı. İlhan Tekeli, Ahmet Kuyaş'la yaptığı söyleşide "Araba
Sevdası"ndan, Türkiye'deki otomobil olgusunun tarihsel boyutlarından
bahsediyor. Gündüz Vassaf "Otomobilin Kısa Tarihi"ni kaleme alırken, Le
Corbusier "Yol: Doğanın Bağrındaki Plastik Araç" adlı yazısıyla
teknoloji-doğa ilişkisine farklı bir bakış getiriyor; karayolu, denizyolu,
havayolu tanımlarını geliştiriyor. Levent Şentürk, bir tür "Seyyar
Manifesto" yazarak yüzyıl başındaki otomobil imgesini aydınlatıyor;
mimari-otomobil arasındaki tasarım ilişkilerine değiniyor. Tarihsel
bölümün ardından, otomobili bir görsel malzeme olarak ele alan yazılar
geliyor. Mehmet Ergüven, otomobili bir "Çağdaş Kentauros"a benzetiyor ve
iki fotoğraftan hareketle otomobil-cinsellik ilişkisini ortaya
koyuyor. Jonathan Raban ve Maryse Pervanchon, otomobili "Benliğin
Yansıması", bedenin kutsanması, kadınlar için yeni bir kimlik aracı olarak
tarif ediyorlar ve otomobilin çağdaş insan üzerindeki etkilerini
inceliyorlar. Tahsin Yücel, "Otomobil ve İnsanbiçimsellik" adlı
yazısında, söylemlerin içinden ilerle yerek, reklam dünyasındaki otomobil
imgesini, otomobile yüklenen değerleri çözümlüyor. Üçüncü bölümde,
otomobil toplumsal ve ekonomik yönleriyle inceleniyor. "Türk'ün Otomobille
İmtihanı" başlığı altında söyleşen Hulki Aktunç, Haluk Mesçi, Aydın Engin
ve Yavuz Erten, devrim otomobilinden, trafik cehenneminden, direksiyon
başında bambaşka bir insana dönüşüveren şoförlerden, otomobilli yaşamda
ortaya çıkan ruh hallerinden bahsediyorlar. Bu bölümdeki diğer yazılar da,
otomobil izleğine kişisel, politik, fütüristik açılardan
yaklaşıyorlar. Bu sayının söyleşi bölümünde son dönemin en popüler
teorisyenlerinden biri olan Slavoj Zizek "Sivil Toplum, Fanatizm ve
Dijital Gerçeklik" üzerine söz alıyor. Yeni Perspektifler bölümünde
Peter Sloterdijk, Paul Ricoeur, Rainer Rochlitz ve Patrick Crogan'ın
metinleri yer alıyor. Derginin bu sayısında, Gündem/Tartışma bölümünde,
Seattle, Washington ve Prag'da ortaya çıkan post-modern direniş
hareketleri John Berger, Enis Batur, Komutan Yardımcısı Marcos ve Serge
Halimi'nin yorumlarıyla gündeme getiriliyor.
280 s., 16.5X24.5 cm., Güz 2000, ISSN 1300-2880, 5.000.000
TL |